Polyhydramnion: wat als je te veel vruchtwater hebt?
Vruchtwater is heel belangrijk in je zwangerschap. Maar je kan ook te veel vruchtwater in je baarmoeder hebben. Artsen noemen dit polyhydramnion. Wat betekent dit voor jou en je baby?
Wat is polyhydramnion?
De medische term voor te veel vruchtwater is polyhydramnion. Normaal heb je in het laatste trimester van je zwangerschap ongeveer 1.5 liter vruchtwater. Je hebt te veel vruchtwater als je 25 procent extra vruchtwater hebt. Dit komt maar bij 1 procent van de zwangerschappen voor.
Te veel vruchtwater ontstaat doordat er te weinig verbruikt word of te veel vruchtwater wordt aangemaakt. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Het kan onschuldig zijn, maar het kan ook zorgen voor problemen voor jou of je baby.
In samenwerking met het Voedingscentrum
Antwoord op je eetvragen
Hoe zit het met koffie als je zwanger bent? Is het wel goed om cafeïne binnen te krijgen? En als je borstvoeding geeft? Het Voedingscentrum geeft antwoord op al jouw vragen?
Hoeveelheid vruchtwater
In de eerste 14 weken van je zwangerschap wordt de vruchtzak gevuld met vocht uit jouw lichaam. Dit is het vruchtwater, het vocht in je baarmoeder waar je baby in ronddobbert tijdens je zwangerschap. Vruchtwater beschermt je baby. Het bestaat voor het grootste deel uit water en voor een klein deel uit zouten en cellen van je baby. Je baby slikt het vruchtwater in en plast het ook weer uit. Op die manier oefent je baby met slikken en wordt het vruchtwater iedere paar uur ververst.
Vanaf 12 weken zwangerschap wordt de hoeveelheid vruchtwater langzaam steeds meer, tot ongeveer 32 weken. Na 16 weken wordt de hoeveelheid vruchtwater vooral bepaald door het plassen van je baby. Tussen 32 en 39 weken blijft de hoeveelheid ongeveer gelijk. Daarna wordt het weer minder. Tussen 37 en 40 weken zwangerschap heb je nog zo’n 700 tot 800 ml over.
Klachten bij polyhydramnion
Je verloskundige houdt jou en je baby in de gaten tijdens de zwangerschap. Ze kijkt daarbij naar de groei van je baarmoeder. Een te snel groeiende baarmoeder kan betekenen dat je te veel vruchtwater hebt. Verloskundigen die zelf echo’s maken kunnen dit met een echo onderzoeken. Als ze denkt aan een polyhydramnion word je doorgestuurd naar de gynaecoloog. Te veel vruchtwater ontstaat vaak langzaam. Je kan klachten krijgen door de extra spanning die op je buik komt te staan. De volgende klachten komen voor:
Oorzaken polyhydramnion
Het is niet altijd duidelijk wat de oorzaak van te veel vruchtwater is. Bij 60 procent van de vrouwen met polyhydramnion wordt geen duidelijke oorzaak gevonden. Vaak wordt het vruchtwater vanzelf minder en is er geen behandeling nodig. Bij de andere 40 procent kunnen de volgende oorzaken spelen.
Zwangerschapsdiabetes
15 procent van de vrouwen met polyhydramnion heeft zwangerschapsdiabetes. Bij diabetes is de regeling van je bloedsuikerspiegel niet goed. Zwangerschapsdiabetes ontstaat onder invloed van zwangerschapshormonen. Je baby plast meer door de hoge suikerwaardes. Hierdoor ontstaat er meer vruchtwater.
Een meerling
Als je te veel vruchtwater hebt, kan dit ook komen doordat je in verwachting bent van een meerling. Een polyhydramnion komt bijvoorbeeld voor bij het tweelingtransfusiesyndroom. Je wordt dan tijdens je zwangerschap en bevalling goed in de gaten gehouden.
Een aangeboren afwijking bij je baby
Je kan polyhydramnion krijgen doordat je baby een aangeboren afwijking heeft. Bijvoorbeeld een open ruggetje, een slokdarm die niet goed is aangelegd, een hartafwijking of een afwijking aan de urinewegen. Bij 15 procent van de vrouwen met te veel vruchtwater, is de oorzaak een aangeboren afwijking bij de baby.
Andere oorzaken
Andere oorzaken kunnen zijn rhesuscompatibiliteit , een infectie of een neurologische afwijking.
Onderzoek en diagnose
Als je verloskundige je doorstuurt naar het ziekenhuis, krijg je extra onderzoeken om te kijken wat de oorzaak is. Vaak krijg je een bloedonderzoek, een uitgebreide echo(GUO) en een glucosetest. Soms wordt een vruchtwaterpunctie gedaan als de artsen denken aan een aangeboren afwijking.
Gevolgen van te veel vruchtwater
Te veel vruchtwater kan een aantal nadelige gevolgen hebben:
- Te vroeg breken van je vliezen
- Een vroeggeboorte
- Uitzakking van de navelstreng
- Het eerder loslaten van je placenta
- Meer bloedverlies na je bevalling
- Liggingsafwijkingen
- Een vertraagde groei bij je baby
Te veel vruchtwater kan dus in sommige situaties gevaarlijk zijn. In die gevallen is een behandeling nodig.
Behandeling polyhydramnion
Er is niets wat je kan doen om een polyhydramnion tegen te houden. Een behandeling hangt af van de oorzaak. Bij zwangerschapsdiabetes kan je bijvoorbeeld medicijnen krijgen om de bloedsuikerspiegel beter te regelen. Daarnaast word je bij een polyhydramnion extra goed in de gaten gehouden tijdens je zwangerschap en bevalling. Meestal wordt het vruchtwater vanzelf weer minder en is een behandeling niet nodig. Dit is vaak zo als er geen oorzaak wordt gevonden voor een polyhydramnion.
Als je veel klachten hebt of te vroeg lijkt te gaan bevallen is een behandeling wel nodig. Je kan dan medicijnen krijgen. Deze kunnen ervoor zorgen dat je baarmoeder ontspant en en maken de kans op een te vroege bevalling zo kleiner. Heel soms is het nodig om wat vocht uit je baarmoeder te verwijderen. Dit kan met een vruchtwaterpunctie.
Vruchtwaterpunctie als behandeling
Met een vruchtwaterpunctie kan een deel van het vruchtwater uit je baarmoeder weggehaald worden. De gynaecoloog doet dit met een naald via je buikwand. Het nadeel van een vruchtwaterpunctie is dat er een kleine kans (0,3 procent) is dat de vliezen te vroeg breken en de bevalling begint. Het helpt ook maar tijdelijk. Daarom gebeurt dit maar heel soms.
