Gewichtstoename tijdens zwangerschap
Tijdens je zwangerschap neemt je gewicht flink toe. Dit zorgt ervoor dat je lichaam een veilige plek is waarin je baby goed kan groeien. Daarnaast bereidt je lichaam zich met de extra kilo's alvast voor op het geven van borstvoeding. Wat is een gezonde gewichtstoename tijdens je zwangerschap?
Marjoleine Klapwijk
LeefstijlcoachDit artikel is geschreven in samenwerking met en goedgekeurd door gewichtsconsulent, maatschappelijk werker en leefstijlcoach Marjoleine Klapwijk.
Wat is een normale gewichtstoename tijdens mijn zwangerschap?
Hoeveel je gezond kan aankomen tijdens je zwangerschap hangt af van je gewicht voor je zwanger werd. Als je voor je zwangerschap een laag gewicht had, is het gezond om wat extra aan te komen. Als je wat zwaarder was, is het beter om niet te veel aan te komen.
De Body Mass Index (BMI) is een manier om te meten of je een gezond gewicht hebt. Vul hieronder je lengte en gewicht voor je zwangerschap in. Je krijgt dan een advies over een goede gewichtstoename tijdens je zwangerschap.
Jouw BMI:
Met een BMI onder de 18,5 heb je ondergewicht. Dit kan risico’s voor je kind opleveren als jij niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Eet dus genoeg en afwisselend. Met een BMI onder de 18,5 is het advies om 12,5 tot 18 kg aan te komen tijdens je zwangerschap.
Met een BMI tussen de 18,5 en 25 heb je een gezond gewicht. Een gezonde gewichtstoename voor jou is tussen de 11,5 en 16 kg.
Met een BMI tussen de 25 en 30 heb je overgewicht. Voor je eigen gezondheid en die van je baby is het belangrijk om niet te veel aan te komen. Maar ga ook zeker niet op dieet tijdens je zwangerschap. Het is gezond om tijdens je zwangerschap 7 tot 11,5 kg aan te komen.
Met een BMI van boven de 30 heb je ernstig overgewicht. Dit kan extra risico’s voor jou en je baby veroorzaken. Toch is het belangrijk om niet zomaar op dieet te gaan. Neem eerst contact op met je verloskundige of een voedingsdeskundige. Het wordt aangeraden tijdens je zwangerschap 5 tot 9 kg aan te komen.
Een goede gewichtstoename tijdens zwangerschap
Een gezond BMI ligt tussen de 18,5 en 25. Als je een gezond BMI hebt, is het advies om tijdens je zwangerschap 11,5 tot 16 kg aan te komen. Wanneer je een laag BMI hebt, is het gezond om maximaal 18 kg aan te komen. Heb je overgewicht? Dan kan je het beste niet meer dan 11,5 kg aankomen tijdens je zwangerschap. Bij een BMI van boven de 30 is dit 5 tot 9 kg. In de tabel hieronder zie je deze informatie samengevat.
| BMI voor zwangerschap | Advies gewichtstoename |
|---|---|
| Onder de 18,5 | 11,5 tot 18 kg |
| 18,5 tot 25 | 11,5 tot 16 kg |
| 25 tot 30 | 7 tot 11,5 kg |
| 30+ | 5 tot 9 kg |
Wat is een gezonde gewichtstoename wanneer je een tweeling verwacht?
Verwacht je een tweeling en heb je een gezond BMI? Dan is een gewichtstoename tussen de 17 en 25 kg gezond. Als je te weinig weegt, is dit 22 tot 28 kg. Bij overgewicht is het gezond om tussen de 14 en 23 kg aan te komen als je een tweeling draagt. Wanneer je een BMI van boven de 30 hebt, is dit tussen de 11 en 19 kg.
| BMI voor zwangerschap | Advies gewichtstoename |
|---|---|
| Onder de 18,5 | 22 tot 28 kg |
| 18,5 tot 25 | 17 tot 25 kg |
| 25 tot 30 | 14 tot 23 kg |
| 30+ | 11 tot 19 kg |
Gewichtstoename per trimester
In het eerste trimester en in de laatste weken van je zwangerschap kom je meestal niet veel aan. Het meeste gewicht komt er vaak in het tweede trimester bij. Je kan bij een eenlingzwangerschap ongeveer de volgende gewichtstoename per trimester verwachten.
- Eerste trimester. In het eerste trimester kom je nog niet of bijna niet aan. Heb je een normaal BMI? Dan is de gemiddelde gewichtstoename in het eerste trimester 0 tot 2 kg.
- Tweede trimester. Dit is het trimester waarin je het meest aankomt. Meestal kom je ongeveer 2/3e van je totale gewichtstoename aan. De gemiddelde gewichtstoename in het tweede trimester is gemiddeld 8 kg.
- Derde trimester. Tot week 36 kom je gemiddeld nog 4 kg aan. In de laatste weken van het derde trimester remt je gewichtstoename af. Je komt dan bijna niet meer aan.
Waar gaan die extra kilo’s zitten?
Het aankomen tijdens je zwangerschap merk je niet alleen aan de groei van je buik. De extra kilo’s verspreiden zich over je hele lichaam. Hier zit het extra gewicht in:
- Baby: 3300 gram
- Baarmoeder: 900 gram
- Placenta: 650 gram
- Vruchtwater: 800 gram
- Vet, om een reserve te hebben voor tijdens de borstvoedingsperiode: 3500 gram.
- Bloed, voor een goede doorbloeding van de placenta: 1500 gram
- Borsten, als voorbereiding op het geven van borstvoeding: 400 gram
- Borstklieren: 400 gram
- Lichaamswater: 1500 gram
Te grote of te kleine gewichtstoename tijdens je zwangerschap
Als je te veel weegt, kan dit zorgen voor risico’s voor jouw gezondheid en die van je baby. Had je voor je zwangerschap een BMI van 30 of hoger? Of kom je tijdens je zwangerschap veel aan? Dan brengt dit extra risico’s voor jou en je baby met zich mee. Er is dan bijvoorbeeld een iets grotere kans op zwangerschapsdiabetes, een hoog geboortegewicht en zwangerschapsvergiftiging.
Weeg je te weinig of eet je niet afwisselend genoeg tijdens je zwangerschap? Dan kan dit ervoor zorgen dat je baby niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Dit maakt de kans op een vroeggeboorte of een kindje met een laag geboortegewicht wat groter.
Help, ik ben te zwaar of te licht!
Als je te zwaar of te licht bent, hoef je je niet meteen zorgen te maken. De meeste zwangerschappen gaan gewoon goed. Wel is het goed om extra op je gewichtstoename tijdens je zwangerschap te letten. Onze voedingsdeskundige Marjoleine Klapwijk geeft verschillende tips over gezond aankomen tijdens je zwangerschap. Ze heeft ook tips over afvallen tijdens je zwangerschap.
Tips voor een gezonde gewichtstoename tijdens je zwangerschap
- Ga niet voor twee eten. Dat je tijdens je zwangerschap voor twee moet eten, is een fabeltje. Wel heb je vanaf het tweede trimester zo’n 300 kcal extra nodig per dag. Dit is bijvoorbeeld een extra boterham met beleg.
- Eet gezond en afwisselend. Genoeg goede voedingsstoffen binnenkrijgen is tijdens je zwangerschap extra belangrijk. Natuurlijk is het prima om ook af en toe te kunnen genieten van iets lekkers. Maar probeer niet altijd toe te geven aan je cravings.
- Ga langs bij een diëtist. Als je extra hulp kan gebruiken, kan je langsgaan bij een diëtist. Je krijgt de eerste drie uur dieetadvies vergoed vanuit je basisverzekering.
- Blijf in beweging. Regelmatig sporten kan zorgen voor een kleinere gewichtstoename tijdens je zwangerschap. Ook is het een fijne manier om aan je conditie te werken. Ga bijvoorbeeld lekker baantjes zwemmen, of haal je yogamat tevoorschijn.
