Zwangere vrouw zit ontspannen met partner op bed en voorkomt zo stress tijdens de zwangerschap

Stress en zwanger zijn is een vervelende combinatie. Met de voorbereidingen op de komst van je baby, zwangerschapskwaaltjes en je veranderende lichaam, kan een zwangerschap echter juist een stressvolle periode zijn. Wat doet stress met jou en je baby, en hoe beperk je stress tijdens je zwangerschap?

Zwanger en stress

Tijdens je zwangerschap kan je te maken krijgen met verschillende vormen van stress. Er bestaat een onderscheid tussen aanhoudende/langdurige stress, rampzalige gebeurtenissen, negatieve levensgebeurtenissen die stress veroorzaken en zwangerschapsgerelateerde stress.

Aanhoudende stress

Aanhoudende stress is het gevaarlijkst voor de zwangerschap. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij een slechte thuissituatie, gezondheidsproblemen, depressie of burn-out. Er is sprake van omstandigheden die gedurende je hele zwangerschap kunnen spelen, waardoor jij over een lange periode stress ervaart.

Rampzalige gebeurtenissen

Rampzalige gebeurtenissen zijn dingen als natuurrampen of een brand in huis. In principe zijn dit eenmalige gebeurtenissen die buiten je macht liggen, maar die een sterke invloed op jou hebben.

Negatieve levensgebeurtenissen

Negatieve gebeurtenissen zijn dingen in de directe omgeving die jou van je stuk kunnen brengen. Denk bijvoorbeeld aan een echtscheiding, overlijden in de directe vriendenkring of van familie, of een gebeurtenis die jouw stabiliteit in gevaar brengt, zoals het verliezen van een inkomen of een dak boven je hoofd.

Zwangerschapsgerelateerde stress

Zwangerschapsgerelateerde stress komt voor als je erg bezorgd bent over je zwangerschap of over de complicaties die kunnen plaatsvinden. Je maakt je constant zorgen of alles wel goed gaat en bent regelmatig bang dat er iets mis zal gaan.

De invloed van stress tijdens zwangerschap

Al deze vormen van stress hebben invloed op de zwangerschap. Verhoogde stressniveaus hebben een bewezen negatief effect op de zwangerschap en kunnen zelfs complicaties veroorzaken.

Een langdurig verhoogd stressniveau kan een aanslag zijn op je immuunsysteem, waardoor de baby in gevaar kan komen.

Daarnaast speelt het hormoon cortisol een belangrijke rol. De cortisolspiegel kan ontregeld raken door een periode van verhoogde stress. Onderzoek wijst uit dat een ontregelde hormoonspiegel later tot gedragsproblemen kan leiden.

Alle bovenstaande vormen van stress kunnen langdurig verhoogde stressniveaus veroorzaken. Kortdurende stress, zoals het moeten halen van een deadline, zijn niet per se gevaarlijk voor de zwangerschap. Het is juist in perioden waarin je je veel zorgen maakt en veel piekert over je huidige situatie dat het oppassen geblazen is.

Stress tijdens zwangerschap beperken

Het is daarom van groot belang dat je je stressniveau laag probeert te houden als je zwanger bent. Nogmaals, kortdurende perioden van stress zijn normaal. Je hoeft niet voorzichtig te zijn om een keer ruzie te maken of iets dergelijks. Pas als je gedurende langere periode (zeg een half jaar) ergens mee zit, moet je uitkijken. Mocht je nou erg emotioneel zijn tijdens je zwangerschap, heb je nog niks om je zorgen over te maken!

Omgaan met langdurige stress

Als je inderdaad te maken hebt met deze aanhoudende vormen van stress, kan het lonen om te praten met een psycholoog. Deze kan je helpen in het omgaan met je verhoogde stress en het beperken van je stressniveau.

Tips om stress tijdens zwangerschap te beperken

  • Praat met iemand. Dit kan een psycholoog zijn, maar ook een familielid of goede vriend(in). Blijf niet alleen zitten met je problemen. Dit verhoogt het stressniveau alleen maar.
  • Bereid je goed voor op je zwangerschap en je bevalling. Lees boeken, zoek informatie op internet en meld je bijvoorbeeld aan bij een zwangerschapsgroepje om andere aanstaande moeders te ontmoeten die hetzelfde doormaken als jij. Gedeelde smart is halve smart!
  • Probeer ontspanningstechnieken. Ademhalingstechnieken, yoga, meditatie, boswandelingen, baden… Zoek uit waar jij kalm en rustig van wordt.
  • Plannen! Probeer goed overzicht te houden van wat er allemaal moet gebeuren, en plan vooruit om te voorkomen dat taken zich ophopen. Maak hierin ook ruimte voor ontspanning. Het klinkt vreemd, maar ook ontspanning moet ingepland worden.
  • Eén ding tegelijk. Beperk multitasking. Je zwangerschapsdementie zal het namelijk niet makkelijker maken om meerdere ballen in de lucht te houden.
  • Beperk je activiteiten.
  • Zorg voor een goed vangnet. Een netwerk van mensen waar je van houdt en die je vertrouwt om je op te vangen als jij het even niet meer ziet zitten.
  • Zoek de oorzaak van de stress en probeer dit te verlichten.
  • Blijf bewegen. Sporten verlicht stress. Een fikse wandeling is al goed, en zwemmen is bijvoorbeeld ook erg gezond.
  • Zorg voor voldoende slaap. Het is belangrijk om uitgerust te blijven. Een vermoeide geest is sneller van streek.
  • Wees je er van bewust dat je door de zwangerschapshormonen niet altijd meer helder nadenkt. Door je dit te beseffen, zal je al snel merken dat je je zorgen met een korreltje zout kan nemen.