Vader en zwangere moeder bereiden hun kind voor op een broertje of zusje door foto's te kijken van haar babytijd

Een tweede op komst is een feest voor het gezin. Deze speciale gebeurtenis deel je ook met je oudste kind. Maar voor hem verandert er straks veel. Tot het moment dat nummer twee er is, is je oudste nog koning van zijn eigen koninkrijk. Als nummer twee geboren is, moet hij dit ineens delen. En dat is even wennen. Willem Bisseling, auteur van Vader op Komst, geeft tips en vertelt over zijn eigen ervaringen hiermee.

Je kind voorbereiden op een broertje of zusje

Je kan je kind op allerlei manieren voorbereiden op het krijgen van een broertje of zusje. Aandacht en betrokkenheid zijn daarbij altijd het belangrijkst. Onderstaande tips hebben bij ons goed geholpen. En toch kregen we regelmatig te maken met de jaloezie, boosheid en het verdriet van een opstandige peuter (die tegelijkertijd ongelofelijk dol en trots is op haar zusje). Dat hoort er ook bij.

Om het wennen aan een broertje of zusje makkelijker te maken, kan je van tevoren de volgende dingen doen.

1. Lees samen boekjes over baby’s

Voorlezen is niet alleen een fijn samenzijn met je kind, het is ook nog eens beregoed voor de ontwikkeling. En als je kind er nog wat van opsteekt ook, dan sla je drie vliegen in één klap. Ga naar je plaatselijke boekhandelaar of bibliotheek en vraag of ze voorleesboeken hebben voor kinderen die een broertje of zusje krijgen. Die zijn er genoeg. Ze helpen je kind op een speelse manier te begrijpen dat er iets bijzonders gaat gebeuren. Iets waar ook hij een belangrijk onderdeel van is.

2. Kijk samen met je kind fotoboeken van zijn babytijd

Toen onze tweede onderweg was, hebben we wekenlang foto’s zitten bekijken met onze peuter van twee. Foto’s vanaf het moment dat ze net geboren was tot aan haar eerste verjaardag. Om eerlijk te zijn was fotoboeken maken er een beetje bij ingeschoten de laatste jaren. Maar door mapjes op je telefoon bladeren werkt ook prima.

Bekijk je met je kind alle kanten van zijn eigen babyleven? Dan snapt hij beter dat het broertje of zusje straks ook door al die stappen heen gaat. Al vindt je oudste dit waarschijnlijk bij nummer twee allemaal erg langzaam gaan.

3. Praat met je kind over het broertje of zusje

Het lijkt logisch. Toch vergeten ouders vaak om gewoon even te zitten met hun kind om echt te praten. Met een kleuter is dat trouwens andere koek dan met een dreumes. Een vierjarige begrijpt nu eenmaal meer dan een kind van 1 of 2 jaar. Maar toch helpt het als je rustig met je kind praat over wat er de komende tijd gaat gebeuren. Stel ook vragen. Hoe ziet je kind het voor zich? Heeft hij al een naam bedacht? Wil je oudste het liefst een broertje of een zusje? Herhaal vaak wat er staat te gebeuren. Kinderen slaan meer op dan je denkt. Ook de hele kleintjes.


Vader op komst

Willem Bisseling bereidt mannen op een eerlijke en geestige manier voor op het vaderschap. Vader op komst staat boordevol handige tips, checklists en grappige verhalen.

Bestel boek

4. Neem je kind een keer mee naar de verloskundige

Word je als man weleens genegeerd bij de verloskundige? Bij kinderen is dat anders. Verloskundigen vinden het vaak leuk als je eerste kind meekomt naar de gewone controles. De kans is vaak groot dat ze die eerste ook hebben gehaald en nu kunnen ze het resultaat zien. Voor je kind is het goed om te zien dat de steeds groter wordende buik van mama wordt gecontroleerd. En dat er bijvoorbeeld naar het hartje geluisterd wordt. Zo wordt je kind meer betrokken bij de zwangerschap.

TIP: Door het coronavirus is tip 4 op dit moment vaak niet mogelijk. Vraag van tevoren bij je verloskundigenpraktijk na wat de laatste regels zijn over het meenemen van kinderen naar controles.

5. Richt samen de babykamer in

Moet je nog een babykamer in elkaar klussen? Laat je kind dan helpen. Dat betekent niet dat je je kind de kleur moet laten uitzoeken (kinderen hebben meestal geen al te beste smaak). Of een boormachine in zijn hand moet drukken (want dat loopt bijna nooit goed af). Wel kan je kind op andere manieren meedoen met het klaarmaken van de babykamer. Laat hem bijvoorbeeld helpen met het uitzoeken van kleren of neerzetten van knuffels. Als je kind mag helpen bij de voorbereidingen, maakt dat hem trots en dan voelt hij zich belangrijk.

6. Zorg dat er niet van de een op andere dag overal babyspullen staan

Gemiddeld schelen in Nederland broers en zussen twee tot drie jaar in leeftijd. Dat betekent dat je vaak met een dreumes of peuter te maken hebt wanner je vertelt dat er een broertje of zusje komt. In het begin zal dat je kleine niet veel zeggen. Hij snapt wat een baby is, ziet ze op de opvang of in de familie, maar om er zelf een in huis te hebben? Dat begrijpt hij niet. Hoe je het ook bekijkt: er komt iemand binnendringen in het leven van je oudste. En dat is best even schrikken.

Zorg er daarom voor dat je niet van de ene op de andere dag alles van zolder haalt en het huis volstouwt met babyspullen. Maak stap voor stap plek voor de baby en laat je kind daarbij helpen. Je kan babyspullen in fases in huis halen. Koop samen met je kind een pak luiers, een fles of een knuffel. Door het in stapjes – en vooral sámen – te doen, kan je oudste er langzaam aan wennen dat er iets gaat veranderen. En dat dat spannend, maar ook leuk is.

7. Gebruik een pop als oefenbroertje of zusje

Zodra je geliefde zwanger is, verandert er voor jullie veel. Maar voor je oudste kind duurt dat nog wel een tijdje. Misschien ben je vergeten hoelang het duurde voordat de buik van je vrouw zichtbaar begon te groeien? Bij mijn vrouw was er pas rond de 20 weken een voorzichtig buikje te zien. Dus pas bij 25 weken merkte onze oudste dochter iets van haar zwangerschap (en dan vergeten we de hormonen even).

Dat betekende voor onze dochter dat ze maar vijftien weken had om zich voor te bereiden op het grote zus zijn. Dit merkte je bij haar aan kopieergedrag. Haar pop, waar ze eerder niet naar omkeek, werd van stal gehaald. Ze moest gevoed, een schone luier, naar bed en aan de borst. Door samen met haar dit spel te spelen, brachten we haar langzaam bij wat haar te wachten stond.

8. Ga op zoek naar een proefbaby

In sommige vriendenkringen en families gaat het krijgen van kinderen niet zo snel. Het is dus mogelijk dat jij een van de weinigen bent in je omgeving met een kind en daarnaast een tweede op komst. Zit je oudste wel op de crèche, maar in een peutergroep? Dan krijgt hij bijna nooit te maken met baby’s. Het kan dan handig zijn om op zoek te gaan naar een vriend, kennis, neef of nicht met een baby en daar mee af te spreken. Zo kan je kindje wat meer ‘babyervaring’ opdoen.

9. Verander in kleine stappen

Een tweede kind heeft een grote invloed op het leven van je oudste. Voer (grote) veranderingen daarom zoveel mogelijk stap voor stap in. Het wisselen van een ledikant naar een peuterbed is bijvoorbeeld al een grote stap voor een kind. Net als het wisselen van kamer. Door dit ruim voor de geboorte van je tweede kind te doen, kan je oudste rustig wennen. Ook krijgt hij dan niet het idee dat hij zijn bed en spullen moet afstaan aan zijn broertje of zusje.

Wij gingen 2,5 week voor de komst van nummer twee klussen en verhuizen. Ook brachten we onze oudste naar een andere opvang. Niet ideaal. Het duurde even voordat ze weer helemaal lekker in haar vel zat. Maar goed om te weten: het komt ook dan goed.

10. Leg vaak en veel uit hoe een baby werkt

Vraag eens aan je peuter of kleuter wat hem het leukst lijkt aan het hebben van een broertje of zusje. Negen van de tien keer zal hij zeggen dat hij dan samen kan spelen. Dit kan in de praktijk nogal tegenvallen. Het is daarom verstandig om veel en vaak uit te leggen dat samen spelen er het eerste jaar nog niet inzit. Het is ook heel handig om vaak te herhalen dat een baby veel huilt en slaapt. En dat knuffelen leuk is, maar heel voorzichtig moet. Je oudste weet dan beter wat hij ongeveer kan verwachten. Zo voorkom je grote teleurstellingen wanneer de baby er is.

Willem Bisseling

Dit artikel is geschreven door Willem Bisseling. Willem is literair agent, schrijver en vader van Bente en Doris. Hij schreef hét boek voor (aanstaande) vaders: Vader op komst.