Mazelen bij je kindje: hoe herken je het?
Heeft je kindje hoge koorts, rode ogen en ontstaan er rode vlekjes op zijn lichaam? Dan is het mogelijk dat je kindje mazelen heeft. Mazelen is een heel besmettelijke kinderziekte. Hoe herken je het en wat kan je ertegen doen?
Wat is mazelen?
Mazelen is één van de meest besmettelijke kinderziektes. Je kleine krijgt hierbij last van een flinke verkoudheid, hoge koorts, rode ogen en een rode huiduitslag. Deze infectieziekte wordt veroorzaakt door een virus en kan soms ernstig verlopen.
Mazelen komt vooral voor bij kinderen tussen de 6 maanden en 10 jaar. Vroeger kreeg bijna iedereen in Nederland deze ziekte op de kinderleeftijd, maar nu zien we het nog weinig. Dit komt doordat de meeste kinderen er tegen ingeënt worden.
Recept van de week: Schatzoekers met zoete aardappelfriet en doperwtjes
Dit recept is voor alle tafelpiraten: gezond, makkelijk en lekker. Het ideale gezinsrecept dus!
Oorzaak mazelen
Mazelen wordt veroorzaakt door het Morbillivirus. Dit virus zit in de neus, mond en keel van besmette personen. Via hoesten, niesen of praten komen speekseldruppeltjes met het virus erin in de lucht.
Bij inademing van deze druppeltjes raak je besmet. In de druppeltjes kan het virus nog een aantal uur overleven. Daarom is het zo besmettelijk. Ook via speelgoed, handen en eetgerei kan het virus op een ander worden overgedragen.
Symptomen mazelen
Je kindje kan zich flink ziek voelen door de mazelen. De ziekte begint vrij plotseling en gaat gepaard met de volgende klachten:
- Verkoudheid
- Niet lekker voelen
- Hoesten
- Hoge koorts (deze kan overgaan en weer heftig terugkomen)
- Rode geïrriteerde ogen
- Kleine witte vlekjes op het mondslijmvlies
- Ruwe rode vlekjes op het lichaam
De witte vlekjes in de mond zijn kenmerkend voor mazelen. Ze verdwijnen na 2 tot 3 dagen weer. Na 3 tot 7 dagen ontstaat vervolgens een huiduitslag van grove rode vlekken, die ruw aanvoelen.
Deze uitslag begint vaak achter de oren van je kindje en breidt zich via het gezicht en de nek uit naar de rest van het lichaam. De vlekken kunnen samenvloeien en jeuken. Na enkele dagen verbleken ze weer en na zo’n 7 tot 10 dagen is de huiduitslag verdwenen.
Complicaties
Mazelen is gevaarlijk omdat het leidt tot een tijdelijke onderdrukking van je afweersysteem. Hierdoor kan je gemakkelijk een extra infectie erbij krijgen, zoals een oorontsteking met blijvende gehoorschade, een ernstige longontsteking of een hersenontsteking.
Door dit soort complicaties kan mazelen ernstig verlopen. Vooral jonge kinderen, ongevaccineerde volwassenen en mensen met een verminderde afweer hebben hier een hoger risico op.
Heel soms overlijdt er iemand aan de gevolgen van mazelen, maar de kans hierop is in Nederland kleiner dan 1 op de 1000.
Is mazelen besmettelijk?
Mazelen is heel besmettelijk. Als je kindje het heeft opgelopen, besmet hij al gauw tien andere personen. Het is daarmee veel besmettelijker dan bijvoorbeeld griep.
Wanneer je kleine besmet is, duurt het 7 tot 14 dagen voordat hij ziek wordt. Hij is besmettelijk voor anderen vanaf vier dagen vóór tot vier dagen na het verschijnen van de vlekjes. Is je kindje volledig gevaccineerd, dan is de kans dat hij deze ziekte krijgt gelukkig erg klein.
Behandeling mazelen
Er is geen specifieke behandeling tegen mazelen. Meestal gaat deze kinderziekte vanzelf weer over en is je kindje er binnen 7 tot 10 dagen weer van af. Het hoesten kan wel wat langer aanhouden. Heeft je kind veel last, dan kan je wel paracetamol geven.
Als je kindje een bijkomende infectie krijgt, is er wel een behandeling nodig. Je arts schrijft dan antibiotica voor of verwijst jullie, wanneer het ernstig is, naar het ziekenhuis. Heeft je kindje mazelen gehad, dan kan hij het niet nog eens krijgen.
Wanneer naar de dokter?
Vermoed je dat je kleine mazelen heeft, neem dan contact op met de huisarts. Het kan belangrijk zijn om te weten of hij daadwerkelijk mazelen heeft, zeker wanneer er niet-gevaccineerde kinderen in je omgeving zijn.
Neem ook contact op met je huisarts, als je kindje:
- Erg ziek is of steeds zieker wordt
- Suf wordt
- Benauwd is of snel ademt
- Overgeeft en over hoofdpijn klaagt
- Kreunt of blijft huilen
- Opnieuw koorts krijgt nadat deze eerst weg was
- Oorpijn krijgt
- Niet genoeg meer drinkt (veel minder dan normaal)
Mag mijn kind naar de kinderopvang?
De meeste kinderen met mazelen voelen zich te ziek om de deur uit te gaan. Voelt je kindje zich wel goed? Ook dan mag hij niet naar de kinderdagverblijf of de peuterspeelzaal.
Als je denkt dat je kindje mazelen heeft, bel je hier eerst over met de huisarts. Heeft deze vastgesteld dat het inderdaad om mazelen gaat? Dan is het belangrijk dat je dit doorgeeft aan het kinderdagverblijf of de peuterspeelzaal waar je kindje heen gaat. Zij kunnen in overleg met de GGD andere ouders inlichten, zodat deze ouders weten dat hun kinderen het mogelijk ook kunnen krijgen. Omdat mazelen al besmettelijk is voordat de kenmerkende vlekjes verschijnen, is het vaak lastig vast te stellen wanneer een kind is besmet.
Overleg met je huisarts en het kinderdagverblijf of de peuterspeelzaal wanneer je kind weer terug kan komen.
Consultatiebureau bezoek
Als je kleine mazelen heeft, mag hij niet op het consultatiebureau komen. Hier komen namelijk veel baby’s die nog niet gevaccineerd zijn. Ook broertjes en zusjes van je kindje mogen het consultatiebureau niet bezoeken, omdat ze mogelijk besmet zijn.
Mazelen en zwangerschap
Zwangere vrouwen hebben waarschijnlijk een verhoogd risico op een ernstig beloop van mazelen. Dit geldt alleen als je niet gevaccineerd bent en de ziekte niet eerder hebt gehad. Kom je in dit geval met iemand met mazelen in aanraking, dan kan je het beste contact opnemen met de huisarts.
Mazelen geeft geen hoger risico op aangeboren afwijkingen bij je ongeboren baby, maar kan in zeldzame gevallen wel leiden tot een miskraam of een vroeggeboorte.
Als je zelf gevaccineerd bent of mazelen hebt gehad, profiteert de baby in je buik daar ook van. Jouw antistoffen tegen deze infectieziekte blijven namelijk ook na de geboorte nog 6 maanden in zijn bloed aanwezig.
Vaccinatie tegen mazelen
Je kan je kindje beschermen tegen mazelen door hem te vaccineren met de BMR-vaccinatie van het Rijksvaccinatieprogramma. Dit is een combinatievaccin tegen bof, mazelen en rode hond. Er zijn twee prikken voor nodig, bij 14 maanden en 9 jaar. De vaccinatie geeft over het algemeen een levenslange bescherming.
Sinds de invoering van de deze vaccinatie is het aantal mensen dat mazelen krijgt in Nederland drastisch gedaald. Nu krijgen jaarlijks nog zo’n 10 kinderen deze ziekte. Meestal zijn dit kinderen uit groepen waarin minder gevaccineerd wordt. Zo nu en dan komt in dit soort groepen een mazelenuitbraak voor.
Als je niet ingeënt bent en in contact komt met iemand met mazelen, kan je alsnog een inenting krijgen om jezelf te beschermen. Dit moet dan wel binnen drie dagen na het contact gebeuren.
Tips voor je kindje met mazelen
Je kindje kan behoorlijk last hebben van mazelen. De volgende tips kunnen helpen wanneer hij zich ziek voelt:
- Rust. Als je kindje zich ziek voelt, is het goed om hem genoeg rust te geven. Met rust herstelt hij het snelst. Voelt hij zich wel goed, dan kan hij natuurlijk gewoon (buiten) spelen.
- Afleiding en aandacht. Voelt je kleine zich naar? Geeft hem extra veel aandacht en bied afleiding door bijvoorbeeld een spelletje te spelen of voor te lezen.
- Kleding bij koorts. Heeft je kleine koorts, kleed hem dan luchtig. Je kindje moet zijn warmte kwijt kunnen. Wanneer hij het koud heeft, kan je hem wel lekker toedekken.
- Goed drinken. Als je je kindje regelmatig wat te drinken geeft of op een waterijsje laat zuigen, krijgt hij voldoende vocht binnen. Dit is belangrijk wanneer hij koorts heeft.
Meer informatie over verschillende huidaandoeningen.
Auteur Lauri Hanewinckel
