De grote fontanel is zichtbaar bij een baby

Als je over het hoofdje van je baby'tje aait, kun je in het midden van het schedeltje opeens een zachte plek voelen. Dit plekje voelt elastisch aan en als je goed kijkt, zie je het met de hartslag van je kindje meebewegen. Dit is niks vreemds; je hebt hier te maken met een zogenaamde fontanel.

Wat is een fontanel

Een fontanel is een opening tussen de schedeldelen van een baby. Jonge baby’s hebben bij de geboorte twee fontanellen bovenop hun hoofdje: een kleine en een grote fontanel. De grote fontanel is ruitvormig en ligt bovenop het hoofdje van het kindje. De kleine fontanel is meer driehoekig van vorm en bevindt zich achterop het hoofdje. Deze fontanel is vaak wat lastiger te voelen.

Schedel van een pasgeboren baby met fontanellen
Schedel van een pasgeboren baby, de twee fontanellen zijn goed zichtbaar

De grootte van een fontanel verschilt per baby. Gemiddeld is de fontanel van een pasgeboren baby twee centimeter breed. Bij sommige baby’s kan de breedte echter oplopen tot wel zes centimeter! Hoe ouder je kindje wordt, hoe kleiner de fontanel zal worden. Tussen de 12 en 18 maanden zullen de schedeldelen van je kindje helemaal aan elkaar zijn gegroeid.

Functie fontanellen

Je hebt je vast weleens afgevraagd hoe een kindje ooit door het geboortekanaal kan passen. Door de elastische fontanellen kunnen de losse schedeldelen van je baby’tje tijdens de bevalling een beetje over elkaar heen schuiven. Dit klinkt misschien eng, maar het zorgt ervoor dat het hoofdje een beetje inkrimpt en de bevalling makkelijker verloopt. Fijn voor je kindje en natuurlijk fijn voor jou!

Ook na de bevalling zijn de fontanellen van belang voor de ontwikkeling van je kindje. Het brein van je baby zal zich in een rap tempo ontwikkelen en dus ook groeien. De fontanellen zorgen ervoor dat het schedeltje goed mee kan groeien met het snel ontwikkelende babybrein.

Hoe ga je met fontanellen om?

Ondanks dat de fontanellen wat kwetsbaar aanvoelen, hoef je niet bang te zijn om ze aan te raken. Het hersenweefsel tussen de schedelplaten in wordt beschermd door het onderhuidse bindweefsel en een stevig hersenvlies. Je hoeft bijvoorbeeld bij het haren wassen niet extra voorzichtig met de fontanellen te zijn; je kunt gewoon het hele hoofdje schoonmaken.

Bij elk bezoek aan het consultatiebureau zal het hoofdje van je kindje worden gecontroleerd. Er wordt gekeken hoe ver de fontanellen zich al hebben gesloten en ook wordt de schedelomtrek gemeten. Het groeien van de schedel is verbonden met het sluiten van de fontanellen.

Als het schedeltje van je kind voor de eerste verjaardag al gesloten is, kan dit een reden zijn voor een doorverwijzing naar een kinderarts. Dit kan er namelijk voor zorgen dat het schedeltje niet goed genoeg kan groeien. Het kan ook zijn dat het hoofdje te snel groeit en de fontanel zich niet sluit, ook dit is aanleiding voor een doorverwijzing.

Een bolle of ingezakte fontanel

Het is normaal dat de fontanellen van je kindje telkens een beetje vervormen. Een bolle fontanel kan ontstaan als je kindje dingen doet zoals eten, persen of huilen. Als een bolle fontanel echter aanhoudt, is het verstandig om een dokter te raadplegen. Dit kan namelijk een symptoom zijn van een infectie of hersenvliesontsteking.

Naast bol worden, kan een fontanel ook wat inzakken. Ook dit is over het algemeen geen directe aanleiding tot ongerustheid. Blijft de fontanel echter ingezakt en trekt dit niet bij, dan kan dit wijzen op uitdroging. Het is dus verstandig dit wel goed in de gaten te houden.