Moedermelk bewaren in zakjes na kolven

Geef je borstvoeding? Dan is de kans groot dat je ook regelmatig kolft. De melk die je hierbij produceert, moet je vaak een tijdje bewaren. Hoelang is moedermelk houdbaar en hoe kan je het veilig bewaren?

Moedermelk bewaren

De weerstand van je baby is nog niet optimaal. Daarom is het belangrijk dat je moedermelk op een veilige, hygiënische manier bewaart. Zo voorkom je dat er bacteriën in komen die je baby ziek kunnen maken. De onderstaande tips kunnen helpen om je melk goed te bewaren.

Hygiënisch kolven

Om je moedermelk veilig te bewaren, is het belangrijk dat er niet te veel bacteriën bij komen. Daarom is het verstandig om voor het kolven je handen te wassen met water en zeep. Hoe hygiënischer je voor en tijdens het kolven te werk gaat, hoe minder bacteriën er in de melk kunnen groeien. Daardoor blijvende voedingsstoffen en beschermende stoffen beter behouden.

Vang de borstvoeding op in schone kolfflesjes of speciale bewaarzakjes. Het is niet nodig om kolfflesjes te steriliseren. Maak ze wel goed schoon voordat je ze gebruikt en direct na gebruik. Wassen met heet water en zeep is voldoende. De meeste flesjes kunnen ook in de vaatwasser.

Veilige flesjes

Vermijd flesjes die bisfenol A (BPA) bevatten. Deze chemische stof kan schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid en kan effect hebben op het hormoonsysteem. Baby’s zijn waarschijnlijk extra gevoelig voor deze stof, omdat hun lichaam nog in ontwikkeling is. De meeste flesjes die je in een babywinkel koopt, zijn veilig om te gebruiken.

TIP: bewaar je afgekolfde melk in de hoeveelheden die je voor de voeding gebruikt. Dan heb je altijd kant en klare porties klaarliggen. Ook is het nuttig om de zakjes en/of flesjes met de afkolfdatum te labelen. Zo kan je goed in de gaten houden tot wanneer de melk goed is.

Hoelang kan je moedermelk bewaren?

Hoelang je afgekolfde melk kan bewaren, hangt af van de temperatuur waarop je de melk bewaart. Onderstaande tabel geeft weer hoelang de melk houdbaar is bij verschillende temperaturen.

Temperatuur Maximale bewaartijd
Kamertemperatuur 16 tot 26 ºC Tot en met 6 uur
Geïsoleerde koeltas Tot 4 ºC 24 uur
Koelkast Tot 4 ºC Tot 3 dagen
Vriesvak koelkast ( 3 sterren of 4 sterren) -15 ºC Tot 6 maanden
(Diep)vriezer -18 tot -20 ºC Tot 6 maanden optimaal, tot 12 maanden bruikbaar

Kamertemperatuur

Bewaar je de flesjes op kamertemperatuur? Dan is je melk tot zes uur lang houdbaar. Dit is afhankelijk van hoe warm het precies is in de kamer. Daarnaast is het van belang dat de melk hygiënisch is afgekolfd. Dek de kolfflesjes of bewaarzakjes altijd af en houd ze zo koel mogelijk.

Koeltas

In een koeltas is de melk maximaal 24 uur houdbaar. Zorg ervoor dat de koelelementen goed tegen de kolfflesjes of bewaarzakjes aan liggen. Open de koeltas niet te vaak, dan blijft de temperatuur in de tas gelijkmatig.

Koelkast

In de koelkast is afgekolfde melk tot 3 dagen houdbaar. Zet de melk in het hoofdvak zo ver mogelijk naar achteren. Hier is het meestal het koelst. Ook blijft de temperatuur hier constanter dan bijvoorbeeld in de koelkastdeur.

Moedermelk behoudt in de koelkast meer voedingsstoffen dan in de vriezer. Ben je van plan om je melk binnen drie dagen te gebruiken? Vries het dan liever niet in, maar bewaar het in de koelkast.

Invriezen

Wil je moedermelk invriezen? Vul het flesje dan niet helemaal, maar houd ongeveer een kwart over. In de vriezer zet de melk namelijk uit. Door wat ruimte over te laten, zorg je dat het flesje niet kan barsten. De beste bewaarplek is achterin de vriezer. Hier is de temperatuur het meest constant.

Het verschilt per vriezer hoelang je de afgekolfde melk exact kan bewaren. In het vriesvak van je koelkast is de melk ongeveer twee weken houdbaar. Heb je een goede diepvries? Dan kan je de melk tot ongeveer twaalf maanden gebruiken. Het beste is om de melk binnen zes maanden te gebruiken om verlies van kwaliteit te voorkomen.

TIP: Bewaar je de moedermelk in de koelkast of vriezer? Gebruik dan de oudste voeding als eerste. Zo voorkom je dat er (meer) voedingsstoffen verloren gaan of dat de melk over de datum raakt en je deze moet weggooien. Dat zou zonde zijn!

Moedermelk ontdooien

Bevroren melk kan je ontdooien in de koelkast. Zo verklein je de kans op bacterievorming. Bovendien blijven de voedingsstoffen zo goed behouden. Omdat dit lang kan duren is het handig om de benodigde melk de avond van tevoren alvast uit de vriezer te halen. Gebruik de ontdooide melk binnen 24 uur.

Heb je de melk sneller nodig? Dan kan je het flesje onder lauw stromend water houden. Als de ontdooide melk op kamertemperatuur is, gebruik deze dan binnen vier uur. Het is beter om een fles niet op kamertemperatuur te laten ontdooien. Bacteriën krijgen dan langer de kans om zich te verspreiden, waardoor de kwaliteit van de melk achteruit gaat.

Ontdooi bevroren melk nooit in de magnetron of in een pan met kokend water. De melk verwarmt dan niet gelijkmatig. Hierdoor kunnen zogenaamde hotspots ontstaan waar je baby zich flink aan kan verbranden. Daarnaast kunnen er belangrijke voedingsstoffen verloren gaan bij deze manier van ontdooien.

Hoe ziet ontdooide moedermelk eruit?

Ontdooide moedermelk kan er wat gek uitzien. Dit komt doordat de room- en melklaag zich tijdens het bewaren van elkaar kunnen scheiden. Ook is het mogelijk dat je vetvlokjes in de melk ziet drijven. Dit is normaal. Door het flesje voorzichtig te schudden, meng je de lagen weer. Daarna ziet de melk er weer normaal uit. Schud niet te hard, maar draai het flesje rustig rond.

Moedermelk opwarmen

Je kan moedermelk het beste opwarmen in een pan of bak met warm water. Zorg ervoor dat het water een temperatuur heeft van 30 tot 35ºC. Zo wordt de melk rustig en gelijkmatig warm. De meeste flessenwarmers werken op deze manier. Deze kan je dus ook gerust gebruiken. Volg daarbij de gebruiksaanwijzing op. Bij temperaturen boven de 50 ºC gaan de beschermende stoffen in je moedermelk verloren.

Een magnetron is ook geschikt om moedermelk op te warmen. Dit doe je op maximaal 600 watt. Draai tussendoor en aan het einde de fles regelmatig rond. Zo voorkom je dat er hotspots ontstaan. Houd de volgende tijden aan:

  • 100 milliliter: 30 seconden
  • 150 milliliter: 45 seconden
  • 200 milliliter: 60 seconden

Test na het opwarmen of de melk niet te warm is voor je kindje. Dit kan je doen door een druppel melk op de binnenkant van je pols te laten vallen. Heeft je baby niet alles opgedronken? Bewaar de ontdooide of opgewarmde restjes melk dan niet, maar gooi deze weg.

Meer weten over borstvoeding en kolven? Bezoek de themapagina ‘Alles over borstvoeding‘.