Vruchtbare jonge man, vruchtbaarheid man

Bij één op de drie stellen die het niet lukt om binnen een jaar zwanger te worden, ligt de oorzaak bij de vruchtbaarheid van de man. Meestal is de man wel vruchtbaar, maar is de kwaliteit van het sperma niet optimaal. Welke factoren zijn van invloed op de zaadkwaliteit?

Fertiliteitsarts Sandra
Geschreven door de redactie van 24Baby
Laatste update 25 april 2022
Medisch beoordeeld door
Sandra Dieben, Arts-seksuoloog en fertiliteitsarts
Fertiliteitsarts Sandra
Medisch beoordeeld door
Sandra Dieben, Arts-seksuoloog en fertiliteitsarts

Bevruchten van eicel

Na een ejaculatie moet een zaadcel zo’n 12 tot 15 centimeter afleggen om een eicel te bevruchten. Het grootste deel van de zaadcellen bereikt de eicel nooit. De kans op een bevruchting is afhankelijk van:

  • De beweeglijkheid van het zaad
  • Het aantal zaadcellen
  • De kwaliteit van de zaadcellen; vorm en vitaliteit

De kans om zwanger te worden is afhankelijk van veel factoren. Door gezond te leven kan je als man de kans wel vergroten. De zaadproductie en -rijping in de zaadballen van de man duurt 70 dagen. In die periode heb je invloed op de kwaliteit van het zaad.

Logo Cryos

Donorzaad zonder wachttijden?

In Nederland zijn er lange wachttijden voor donorzaad. Wij snappen heel goed dat jij niet zo lang wil wachten. Ken jij Cryos al? Hier kun je donorzaad uit Denemarken bestellen zonder wachttijd. Nieuwsgierig geworden?

Meer informatie

Aantal zaadlozingen

Bij meerdere zaadlozingen na elkaar neemt de hoeveelheid zaadcellen iedere keer af. Ook te weinig ejaculeren is niet goed voor de zaadkwaliteit. Er zitten dan meer dode zaadcellen in het sperma. 3 tot 5 keer per week ejaculeren, met minimaal 36 uur tussen twee zaadlozingen in, is optimaal voor de kwaliteit van het sperma.

Temperatuur van de balzak

De ideale temperatuur voor de balzak is rond de 35 graden Celsius. Door strak ondergoed te dragen, vaak en lang in een heet bad te gaan, een sauna te bezoeken of langdurig zittend werk te doen, kan de temperatuur van de balzak stijgen. Hierdoor kan de hoeveelheid zaadcellen en de kwaliteit van het sperma afnemen. Draag dus niet te strak ondergoed, beperk hete baden en blijf in beweging. Zo kan je de temperatuur van je balzak optimaliseren.

Schematische weergave van de mannelijke geslachtsorganen
Van productie tot zaadlozing legt een zaadcel de weg af van zaadbal, via de bijbal en zaadleiders, naar de plasbuis

Alcohol, roken en drugs

Als jullie zwanger proberen te worden, doe je er goed aan om weinig tot geen alcohol te drinken. Het drinken van meer dan twee glazen alcohol per dag of incidenteel veel drinken, vermindert namelijk de kwaliteit van het sperma. Daarnaast kan het de kans op een gezond kind negatief beïnvloeden. Ook roken of het gebruik van drugs kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid van een man.

Overmatig sporten en hormonen

Sporten is gezond, maar bij overmatig sporten of het gebruik van anabolen steroïden kan de zaadbal minder testosteron gaan aanmaken. Hierdoor kan de zaadbal klein en week worden en veel minder zaad produceren. Dit effect verdwijnt meestal binnen enkele maanden wanneer de oorzaak wordt weggenomen.

Invloed van overgewicht op de vruchtbaarheid van de man

Ook overgewicht kan van invloed zijn op de testosteronproductie. Wanneer het lichaamsgewicht omlaag gaat, komen de testosteron- en zaadproductie weer op een normaal niveau.

Andere oorzaken verminderde vruchtbaarheid bij de man

Het gebruik van medicijnen, stress en tekort aan vitamine C kan voor een verminderde vruchtbaarheid zorgen. Gevarieerd eten kan helpen. Daarnaast heeft een ontsteking en/of antibioticagebruik een tijdelijke negatieve invloed op de mannelijke vruchtbaarheid.

Het werken met gevaarlijke stoffen, zoals bestrijdingsmiddelen, chemische of radioactieve stoffen of ioniserende straling kan van invloed zijn op de vruchtbaarheid. Overleg hierover eventueel met je bedrijfs- of huisarts.

Na een jaar niet zwanger

Hierboven worden oorzaken genoemd die tot een verminderde vruchtbaarheid kunnen leiden. Wanneer jullie na een jaar proberen nog niet zwanger zijn, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Deze kan je zaad testen en je partner onderzoeken. Ook zal de huisarts een aantal vragen stellen en bepalen hoe groot de kans is dat jullie zonder hulp een kind kunnen krijgen. Eventueel kan de arts jullie doorverwijzen naar een gynaecoloog of fertiliteitsarts.