IUI en kunstmatige inseminatie

Kunstmatige inseminatie is het inbrengen van zaad in de vagina met als doel een zwangerschap tot stand te brengen. Bij kunstmatige inseminatie vindt er geen geslachtsgemeenschap plaats, maar wordt er gebruik gemaakt van een spuitje om het zaad in te brengen. IUI (intra uteriene inseminatie) is een vorm van kunstmatige inseminatie waarbij het bewerkte zaad direct in de baarmoeder wordt ingebracht.

Fertiliteitsarts Sandra
Geschreven door de redactie van 24Baby
Laatste update 26 april 2022
Medisch beoordeeld door
Sandra Dieben, Arts-seksuoloog en fertiliteitsarts
Fertiliteitsarts Sandra
Medisch beoordeeld door
Sandra Dieben, Arts-seksuoloog en fertiliteitsarts

IUI kan een oplossing zijn wanneer het zaad van mindere kwaliteit is, je aan één kant een verstopte eileider hebt of als een zwangerschap langere tijd uitblijft zonder verklaring. IUI is een relatief eenvoudige behandeling wanneer er via de natuurlijke weg geen zwangerschap is opgetreden. Ook kan er via inseminatie bevruchting door een zaaddonor plaatsvinden.

Wat is kunstmatige inseminatie?

Bij kunstmatige inseminatie vindt de bevruchting van de eicel en de innesteling hiervan in de baarmoeder op natuurlijke wijze plaats. Het zaad wordt niet via geslachtsgemeenschap, maar met een spuitje en/of dun slangetje in de vagina ingebracht.

Er wordt vaak gebruik gemaakt van de afkortingen KIE, kunstmatige inseminatie eigen zaad, om aan te geven dat er geprobeerd wordt een bevruchting tot stand te brengen met zaad van je eigen partner. KID, kunstmatige inseminatie donorzaad, wordt gebruikt om aan te geven dat er gebruik wordt gemaakt van een zaaddonor.

Wat is een IUI behandeling?

IUI staat voor intra-uteriene inseminatie, wat binnenbrengen van zaad in de baarmoeder betekent. IUI is de meest uitgevoerde vruchtbaarheidsbehandeling in Nederland. Het verschil met een ‘normale’ kunstmatige inseminatie is dat het zaad een kortere weg hoeft af te leggen, omdat het direct in de baarmoeder wordt ingebracht. Daarnaast is hiervoor het beste zaad geselecteerd door bewerking in een laboratorium voorafgaand aan de inseminatie.

Bij andere kunstmatige inseminaties kan het zaad ook hoog in je vagina of baarmoederhals worden ingebracht. De kans op een bevruchting is met kunstmatige inseminaties even hoog als wanneer een gezond stel op de natuurlijke wijze probeert zwanger te worden, namelijk zo’n 10% per cyclus. De ‘normale’ gezonde situatie wordt dus zo optimaal mogelijk nagebootst.

Wanneer kom je voor een IUI behandeling in aanmerking?

Er zijn verschillende redenen waarom je een IUI behandeling kan krijgen:

  • Het sperma is van slechte kwaliteit. Wanneer het zaad niet in staat is de lange weg naar de eileider af te leggen kan een IUI behandeling helpen. De zaadcellen hoeven dan immers een kortere weg af te leggen.
  • Wanneer het baarmoederhalsslijmvlies (cervixslijm) de zaadcellen niet goed doorlaat. Normaal laat je baarmoederhalsslijmvlies rond je vruchtbare dagen het zaad goed door. Wanneer het slijmvlies en zaad niet goed samenwerken kan het zijn dat het zaad de baarmoeder niet via de baarmoederhals kan bereiken.
  • Een IUI behandeling wordt ook toegepast bij onverklaarbare vruchtbaarheidsproblemen die al langer duren. Wanneer het niet lukt om zwanger te worden, maar er geen oorzaak wordt gevonden, is een IUI behandeling een mogelijke oplossing.

Hoe werkt een IUI behandeling?

De man levert een zaadlozing in, opgevangen door middel van masturbatie. Dit zaad wordt in het laboratorium bewerkt. Hierbij worden de gezonde, goed bewegende zaadcellen geselecteerd. Bij een normale bevruchting kunnen immers ook alleen de sterke, gezonde zaadcellen de eicel bereiken.

Gestimuleerde IUI

In een gestimuleerde IUI behandeling krijg je van tevoren een hormoonbehandeling. Dit kan nodig zijn wanneer je van nature geen eisprong hebt, maar kan ook gedaan worden om de kans op een bevruchting te vergroten. Met deze behandeling wordt geprobeerd om niet één, maar meerdere eicellen tegelijk te laten groeien. Je hebt dan meerdere eicellen die bevrucht kunnen worden. Hierdoor heb je wel een wat grotere kans op een meerling.

IUI in natuurlijke cyclus

Wanneer IUI in een natuurlijke cyclus wordt toegepast krijg je geen hormonen om extra eiblaasjes te laten groeien. Wel wordt bij beide behandelingen de eisprong met een hormooninjectie opgewekt, zodat je zeker weet wanneer deze plaats gaat vinden. De timing van de IUI is op deze manier zo optimaal mogelijk.

Bij zowel een gestimuleerde IUI als IUI binnen een natuurlijk cyclus wordt door middel van echo’s bijgehouden hoe snel de eiblaasjes groeien. De inseminatie vindt één of twee dagen na de hormooninjectie plaats. Dit is een relatief eenvoudige handeling waarbij het opgewerkte zaad via een dun slangetje in de baarmoeder wordt ingebracht.

Kans op zwangerschap bij een IUI behandeling

De kans op een succesvolle behandeling is afhankelijk van de onderliggende reden van de IUI behandeling, maar ook van de leeftijd van de vrouw en de zaadkwaliteit. Als je ouder dan 38 jaar bent, lijkt een IUI behandeling minder zinvol. De kans op zwangerschap door IUI is rond de 10% per inseminatie. Na 3 tot 6 inseminaties is gemiddeld 25% van de paren zwanger geworden.

Kosten IUI behandeling

De kosten van een IUI behandeling worden normaal gesproken door de basisverzekering van je zorgverzekering vergoed. Voorwaarde is dat je onder de 43 jaar oud bent en dat een arts heeft vastgesteld dat je voor IUI behandeling in aanmerking komt. Wat je wel zelf moet betalen is je eigen risico. Daarnaast kan er een eigen bijdrage voor sommige medicijnen gelden. Neem contact op met je zorgverzekering voor hun voorwaarden. Ook je behandelcentrum heeft hier informatie over.

Freya

Problemen rond je vruchtbaarheid kunnen leiden tot onzekerheid en stress. Freya is een patiëntenvereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. Op hun site vind je meer praktische informatie, maar ook manieren om met lotgenoten in contact te komen.