vrouw vraagt zich af wat je niet mag eten als je zwanger bent

Wat mag je niet eten als je zwanger bent en wat kan je wel veilig eten? Veel zwangere vrouwen vragen zich dit af. Tijdens je zwangerschap is het belangrijk om te letten op wat je eet. Zo kan je ongeboren kindje zich ontwikkelen tot een gezonde baby.

Voedingsdeskundige Marjoleine Klapwijk
Geschreven door de redactie van 24Baby
Laatste update 25 april 2022
Beoordeeld door
Marjoleine Klapwijk, Leefstijlcoach
Voedingsdeskundige Marjoleine Klapwijk
Beoordeeld door
Marjoleine Klapwijk, Leefstijlcoach

Wat mag je niet eten als je zwanger bent en wat wel?


Sommige voedingsmiddelen kan je beter niet eten tijdens je zwangerschap. Er kunnen stoffen in zitten die jou ziek kunnen maken of die een gezonde ontwikkeling van je kindje in gevaar kunnen brengen. Wat mag je niet eten tijdens je zwangerschap en wat wel?


Hét e-book over voeding tijdens je zwangerschap

Ben je zwanger? Dan is gezond eten extra belangrijk. Wat kan je beter niet eten? En hoe zorg je dat je alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgt? Je leest het allemaal in ons e-book.

Bekijk hier

Overzicht wat mag je wel en niet eten tijdens je zwangerschap


Het kan lastig zijn het overzicht te bewaren wat je nu wel en niet veilig mag eten als je zwanger bent. Met het schema hieronder kan je tijdens je zwangerschap altijd controleren of je iets zonder risico kan nemen.

Overzicht van voedingsmiddelen die je wel of niet mag eten tijdens de zwangerschap
Klik hier om de afbeelding te vergroten en printen. Handig voor op je koelkast.

Kaas: wat mag je niet eten als je zwanger bent en wat wel?

Elke dag ongeveer 30 gram (1,5 plak) kaas eten past in een gezond eetpatroon. Eet het liefste 10+, 20+ of 30+ kaas. Hierin zit minder verzadigd vet en meer calcium. Je ongeboren baby heeft calcium nodig voor een gezonde botgroei. Ook mozzarella, verse geitenkaas en hüttenkäse zijn gezonde keuzes.

Geen ‘au lait cru’

Staat er ‘au lait cru’ op de verpakking van kaas? Dan is de kaas met rauwe melk bereid en kan de listeria bacterie erin zitten. Deze bacterie kan schadelijk zijn voor je ongeboren kindje. Je kan deze kaas daarom beter niet eten tijdens je zwangerschap. Bij rauwmelkse kazen gaat het vooral om schimmelkazen, maar kijk ook op de verpakking van verse brie, mozzarella of kaas van de boer. Als er niets op de verpakking staat, is het veilig.

Eet je buiten de deur, bijvoorbeeld bij vrienden of in een restaurant? Dan is het slim om het na te vragen voor de zekerheid.

Bekijk het volledige overzicht kaas >>

Vis tijdens je zwangerschap

Regelmatig vis eten tijdens je zwangerschap is gezond. Er zitten veel vitamines, mineralen, eiwitten, ijzer en gezonde vetten in. Deze voedingsstoffen helpen je baby om zijn hersenen en zenuwstelsel goed te ontwikkelen.

Niet alle vis is geschikt om te eten als je zwanger bent. In rauwe en gerookte vis en rauwe schaal- en schelpdieren kan de listeria bacterie zitten. Je kan daarom producten zoals gerookte zalm en bepaalde soorten sushi beter even laten staan.

Vacuüm verpakte vis zijn een extra risico, omdat deze vis vaak lang bewaard wordt. Ook oesters en andere rauwe schaal- of schelpdieren kan je om die reden beter niet eten. Mosselen die gekookt zijn, kan je wel zonder risico eten.

In sommige vissoorten, zoals vette vis, kunnen dioxines en zware metalen zitten. Dit zijn schadelijke stoffen die ongezond zijn als je er veel van binnenkrijgt. Daarom is het beter om vette vis maximaal twee keer per week te eten. Ook de vissoorten hieronder kan je beter niet vaker dan één tot twee keer per week op het menu zetten.

Eerder werd gedacht dat in vis uit blik minder zware metalen zitten. Uit onderzoek blijkt dat er geen verschil zit in zware metalen in verse vis of ingeblikte vis. De blikjes kan je dus ook beter laten staan als je zwanger bent.

Bekijk het volledige overzicht vis >>

Vlees tijdens je zwangerschap

De meeste soorten vlees kan je veilig eten als je zwanger bent. In vlees zit ijzer, eiwit en vitamine B1, B6 en B12. Deze voedingsstoffen geven jou extra energie. Ook helpen ze bij de ontwikkeling en groei van je baby.

Rauw vlees, zoals tartaar of carpaccio, kan je beter niet eten. Er zitten mogelijk ziekteverwekkers in, zoals toxoplasma gondii of listeria. Deze kunnen voedselinfecties veroorzaken en schadelijk zijn voor je baby. Dit geldt ook voor rauwe of gedroogde vleeswaren zoals chorizo, filet americain, rookvlees, rauwe ham (bijvoorbeeld parmaham, serranoham), ossenworst, rosbief, salami en theeworst.

In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A verhoogt de kans op aangeboren afwijkingen bij je kindje. Daarom kan je het beste zo min mogelijk leverproducten eten. Eet je toch graag af en toe een boterham met leverworst of paté? Houd het dan bij maximaal één boterham per week. Zo voorkom je dat je te veel vitamine A binnenkrijgt.

Bekijk het volledige overzicht vlees >>

TIP: Mis je de boterhammen met paté? Kies dan voor een boterham met vegetarische paté. Dit kan je wel veilig eten tijdens je zwangerschap.

Welke kruiden mag je niet eten als je zwanger bent?

De meeste kruiden kan je gewoon eten als je zwanger bent. Sommige kruiden kunnen zelfs helpen om zwangerschapskwaaltjes te verminderen. Kamille en gember kunnen bijvoorbeeld helpen tegen misselijkheid.

Toch zijn er ook kruiden die je beter niet kan eten als je zwanger bent. Hier zitten plantengifstoffen in. Deze beschermen de plant in de natuur tegen ‘vijanden’. Krijg je te veel van deze gifstoffen binnen? Dan kan dit schadelijk zijn voor je baby. De volgende kruiden kan je beter niet eten tijdens je zwangerschap:

  • Aloë vera
  • Boerenwormkruid
  • Engelwortel (dong quai)
  • Hoefblad
  • Komkommerkruid
  • Salie
  • Smeerwortel
  • Kruidenpreparaten (pillen, drankjes of poeders die bijvoorbeeld kalmerend werken, je eetlust remmen of je slaap verbeteren)

Van sommige kruiden, zoals basilicum, peper, venkel en nootmuskaat kan je beter niet te veel gebruiken. Als je het in normale hoeveelheden gebruikt, kan je het wel eten. Wissel zoveel mogelijk af met andere kruiden. Daarmee voorkom je dat je te veel van één kruid binnenkrijgt.

Ook in kaneel zitten plantengifstoffen die schadelijk kunnen zijn voor je baby. Zorg er daarom voor dat je niet te veel kaneel binnenkrijgt. Houd het bijvoorbeeld bij maximaal drie plakjes ontbijtkoek of één kopje kaneelthee per dag. Van pepernoten of kruidnoten mag je 2 gram per kilo die je weegt per dag.

Bekijk het volledige overzicht van kruiden >>

Koffie tijdens je zwangerschap

In koffie zit cafeïne. Dit stofje neemt vermoeidheid weg en maakt je oplettender. Een grote hoeveelheid cafeïne is mogelijk schadelijk tijdens je zwangerschap. Zo wordt er gedacht dat te veel cafeïne mogelijk de kans op een miskraam verhoogt. Ook zou je baby een lager geboortegewicht kunnen hebben als je meer koffie drinkt dan aangeraden wordt.

Het advies is om niet meer dan 200 mg cafeïne per dag binnen te krijgen. Dit staat gelijk aan één tot twee kopjes per dag. Dit hangt af van de soort koffie en de maat van je kopje. Het is nog beter om tijdens je zwangerschap helemaal geen koffie te drinken.

Lees meer over koffie tijdens je zwangerschap >>

LET OP: In verschillende soorten frisdrank en thee zit ook cafeïne. Wees hier voorzichtig mee en kies zo mogelijk een cafeïnevrije soort.

Thee tijdens je zwangerschap

Als je zwanger bent, kan je veilig thee drinken. Wel is het goed om op te letten voor welke thee je kiest. Zoethoutthee en sterrenmix kunnen voor een hoge bloeddruk zorgen. In anijsthee en venkelthee zitten plantengifstoffen. Drink daarom van deze theesoorten maximaal één tot twee koppen per dag.

Ook is het goed om op te letten dat je niet te veel cafeïne binnenkrijgt. Het advies is om niet meer dan drie tot vier koppen thee (van 200 ml) met cafeïne per dag te drinken. Gebruik je een grotere mok? Dan is het beter om het bij twee koppen thee met cafeïne per dag te houden.

Roken en alcohol

Roken en het gebruik van alcohol is allebei erg slecht voor je baby. Het vergroot de kans op een miskraam en vroeggeboorte. Ook heeft je kindje een grotere kans op het ontwikkelen van een lichamelijke of geestelijke afwijking. Zo loopt je kindje bij het drinken van alcohol het risico op FAS (Foetaal Alcohol Syndroom). Geen alcohol drinken en stoppen met roken is daarom erg belangrijk.

Wat mag je nog meer niet eten als je zwanger bent?

Als je zwanger bent, kan je beter niet te veel drop eten. In drop zit veel zout. Dit kan je bloeddruk verhogen. Een hoge bloeddruk vergroot de kans op zwangerschapsvergiftiging. Eet daarom niet meer dan twee tot drie dropjes per dag.

Deze producten kan je beter helemaal niet eten:

  • Pimba (of kalebaskalk). Pimba is een kleisoort die kan helpen tegen misselijkheid. Het bevat veel gevaarlijke stoffen, zoals metalen. Gebruik het daarom niet. Veilige voedingsmiddelen die soms ook helpen tegen misselijkheid zijn kamille en gember.
  • Rauw ei. In rauw ei kunnen ziekmakende bacteriën zitten. Daarom kan je beter geen producten met rauwe eieren eten, zoals zelfgemaakte tiramisu. Ook kan je tijdens je zwangerschap beter geen zachtgekookte eieren eten.
  • Rauwe kiemgroente. Op rauwe kiemgroente, bijvoorbeeld taugé of alfalfa, kunnen bacteriën zoals E. coli en salmonella voorkomen. Eet kiemgroente daarom niet rauw, maar dompel het vijf seconden onder in kokend water of wok het mee met je maaltijd.

Gezond eten tijdens de zwangerschap

Je kindje heeft gezonde voedingsstoffen nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Deze haalt hij uit wat jij eet. Daarom is het tijdens je zwangerschap extra belangrijk om gezond te eten en op je voeding te letten. Wanneer je afwisselend eet, zorg je ervoor dat jij en je baby genoeg belangrijke voedingsstoffen, zoals vitamines en mineralen, binnenkrijgen.

Je kan afwisselend eten door bijvoorbeeld af te wisselen met verschillende soorten groente en fruit. Kies daarnaast het liefst voor volkoren producten. Verder is het belangrijk om genoeg water en (cafeïnevrije) thee te drinken. Ook is het goed om regelmatig verse vis te eten als je zwanger bent.

Bereiding van je eten tijdens je zwangerschap

Niet alleen wat je eet is belangrijk, maar ook hoe je eten tijdens je zwangerschap klaarmaakt. Zo kan je vlees en vis het beste helemaal gaarbakken. Met de hitte dood je bacteriën die schadelijk kunnen zijn.

Zijn keukenspullen in contact gekomen met rauw vlees of rauwe vis? Gebruik ze dan niet meer voor ander voedsel. Zorg er ook voor dat ze niet in contact komen met gaar vlees of ander eten. Zo heb je minder kans dat je schadelijke bacteriën binnenkrijgt. Was groente en fruit goed voordat je het eet of bereidt. Ook hierop kunnen schadelijke bacteriën zitten.

Het is slim om extra voorzichtig te zijn met verse producten, zoals vleeswaren en rauwkostsalades. Bewaar deze niet te lang. Heeft voedsel een ‘te gebruiken tot’-datum en is deze voorbij? Gooi het eten dan weg, ook al ziet het er nog goed uit. Daarmee voorkom je dat je bedorven voedsel eet.

Tips bij voeding tijdens je zwangerschap

Deze tips kunnen je helpen om gezond, afwisselend én lekker te eten tijdens je zwangerschap.

  • Drink genoeg water. Vocht vasthouden is een zwangerschapskwaaltje waar veel vrouwen last van hebben. Wanneer je genoeg drinkt, houdt je lichaam minder vocht vast. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar door elke dag ongeveer twee liter water te drinken, kan je lichaam vocht sneller verwijderen.
  • Vries maaltijden in. Voel je je goed en heb je zin om een tijdje in de keuken te staan? Maak dan wat maaltijden op voorraad die je kan invriezen. Zo zorg je ervoor dat je ook op mindere dagen gezond en afwisselend kan eten.
  • Wissel verschillende smaken af. Door verschillende kruiden en andere voedingsmiddelen met elkaar af te wisselen, zorg je voor een gezond eetpatroon tijdens je zwangerschap. Daarnaast went je baby al in je buik aan het voedsel dat jij eet. Veel afwisseling vergroot dus de kans dat je kindje een echte alleseter wordt.
  • Zoek naar gezonde keuzes. Mis je bepaalde voeding tijdens je zwangerschap? Zoek dan naar gezondere of andere keuzes die je kan maken. Je kan je broodje bijvoorbeeld veilig beleggen met vegetarische filet americain. Met cafeïnevrije koffie, thee of cola kan je toch van je favoriete drankje genieten. En wat dacht je van mocktails, om zonder zorgen te genieten van een bijzonder drankje tijdens een feestje?

Recepten
Vind je het lastig om te bepalen wat je wel en niet mag eten? Hier vind je heerlijke en voedzame zwangerschapsrecepten die we speciaal voor jou hebben samengesteld: zwangerschapsrecepten

Deskundige Vraag & Antwoord